Lose-Lose Election

Lose-Lose Election
--------------------------------
၁၉၉၀ ေနာက္ပုိင္းမွာ ပထမဆုံးအၾကိမ္ က်င္းပမည့္ လြတ္လပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပဲြကုိ ႏူိ၀င္ဘာ ၈ ရက္ေန႕မွာ သတ္မွတ္ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္က ၀င္ေရာက္ယွဥ္ျပဳိင္ဘုိ႕ တရား၀င္ အတည္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့ျပီး လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ က သပိတ္ေမွာက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ အေယာင္ေဆာင္ လိမ္ညာမႈေတြနဲ႕ ျပည့္ႏွက္ခဲ့တာေၾကာင့္ ယူနီေဖါင္း ခၽြတ္ျပီး လုံျခည္လဲ၀တ္လာၾကတဲ့ စစ္သားမ်ားနဲ႕ ပါလီမာန္ထဲ ျပည့္ႏွက္သြားခဲ့ပါတယ္။

အခုလာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြကုိလည္း ႏူိင္ငံျခားက ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံသူမ်ားက ဘယ္လုိမ်ား ပုံေဖၚလာမလဲ ဆုိတာ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ ျပည္တြင္းက ႏူိင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ ေလ့လာသုံးသပ္သူမ်ားက ေတာ့ အားလုံးအတြက္ ေက်နပ္၀မ္းေျမာက္မယ့္ ရလာဒ္နဲ႕ကေတာ့ အေ၀းၾကီး ျဖစ္ေနလိမ္မယ္လုိ႕ သုံးသပ္ေနၾကပါျပီ။ အားလုံးက စုိးရိမ္ေနမႈက ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ အျမင့္ဆုံး ေဖၚေဆာင္မည့္ အစုိးရအဖဲြ႕ ေပၚေပါက္လာမွာ မဟုတ္တဲ့အျပင္ မေရရာ မေသခ်ာ ခန္႕မွန္းရခက္တဲ့ အေပးအယူေတြ ျဖစ္လာမွာကုိ စုိးရိမ္ေနၾကရတဲ့ အေနအထားပါ။

အဓိက ကေတာ့ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒပါပဲ၊ လူေပါင္း တသိန္းခဲြနီးပါး အသက္ဆုံးခဲ့ရတဲ့ နာဂစ္မုန္တုိင္း က်အျပီး တပါတ္အၾကာမွာ လူထုဆႏၵခံယူပဲြ က်င္းပကာ မဲဆႏၵရွင္ ၉၄% မဲနဲ႕ အတည္ျပဳခဲ့တယ္လုိ႕ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ သန္းေကာင္စာရင္း ေကာက္ယူမႈမွာ လူုဦးေရ ၆ သန္း ေလ်ာ့သြားခဲ့လုိ႕ဒီဖဲြ႕စည္းပုံဟာ လုိအပ္တဲ့ မဲအေရအတြက္ထက္ ပုိရေနခဲ့တယ္ဆုိတာ ထင္ရွားသြားရပါတယ္။

ဒီ ဖဲြ႕စည္းပုံကုိ ျပင္ႏူိင္ေရး ဟာ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္လာရပါတယ္။ ပါလီမာန္မွာ အေရြးခ်ယ္ခံစရာ မလုိတဲ့ စစ္တပ္ကုိယ္စားလွယ္ ၂၅% ကုိ အေသအခ်ာ ထည့္ထားခဲ့တာေၾကာင့္လည္း မၾကာေသးခင္က ပါလီမန္အတြင္း တင္ျပခဲ့တဲ့ ျပင္ဆင္ရန္ အဆုိျပဳမႈေတြ အားလုံးနီးပါး ရႈံးနိမ့္သြားခဲ့ရတာဟာလည္း အံၾသစရာ ျဖစ္မလာပါဘူး၊

အခုလာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ NLD အေျခအေန ေကာင္းမွာ ျဖစ္ျပီး ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားဟာ စိတ္အားထက္သန္ တက္ၾကြေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ၈၀% ေက်ာ္ေက်ာ္ ေနရာေတြမွာ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိခဲ့ေပမယ့္ ဒီတၾကိမ္မွာေတာ့ အခက္အခဲ ေတြ ရင္ဆုိင္ရဘုိ႕ ရွိေနပါတယ္။ ျပည္ခုိင္ျဖဳိးပါတီဟာ ဘဏၠာေရးမွာ အလြန္ေတာင့္တင္းေနတာေၾကာင့္ လူဦးေရ နည္းနည္းသာ ရွိတဲ့ မဲဆႏၵနယ္ေျမမ်ားကုိ္ အလြယ္တကူ ေငြနဲ႕ေပါက္ျပီး အႏူိင္ယူသြားႏူိင္တဲ့ အျပင္ မဲလိမ္မယ့္ အေရးကလည္း ၾကိမ္းေသသေလာက္ ရွိေနပါတယ္။ သုိ႕ေသာ္လည္း ႏူိင္ငံျခားမွာ ေလ့လာသူမ်ား ရွိလာမွာ ျဖစ္လုိ႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႕ စာရင္ေတာ့ ပုိျပီး သန္႔ရွင္းလိမ့္မယ္လုိ႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏူိင္ငံရဲ႕ အစြန္အဖ်ား ေဒသမ်ားမွာ ရွိတဲ့ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု ပါတီေတြ အေျခအေန ေကာင္းလာႏူိင္တာကုိလည္း ထည့္တြက္ရပါမယ္။ ဘယ္လုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္ စစ္တပ္ရဲ႕ ေရြးခ်ယ္ခံစရာမလုိတဲ့ ၂၅% ကုိ ေက်ာ္လႊားႏူိင္ဘုိ႔ NLD အေနနဲ႕ မဲဆႏၵနယ္ေျမအားလုံးရဲ႕ သုံးပုံ ႏွစ္ပုံကုိ ႏူိင္မွ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

အဲ့ဒီလုိ ႏူိင္ခဲ့ရင္ေတာင္္မွ လူထု အားလုံး ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္မႈ ေအာက္မွာ ရွိတဲ့ အစုိးရအဖဲြ႔မ်ဳိး ရႏူိင္ဘုိ႕ မေရရာ ေသးပါဘူး၊ အစုိးရအဖဲြ႕ကုိ ဖဲြ႕စည္းႏူိင္မယ့္ သမၼတကုိ လႊတ္ေတာ္ တခုစီက တဦးစီ နဲ႕ စစ္တပ္က တဦး ေပါင္း ၃ ဦး လ်ာထားေပးရမွာ ျဖစ္ျပီး လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ေပါင္းက တဦးေရြးခ်ယ္ေပးရမွာတာမုိ႕ ရႈံးနိမ့္သူ ႏွစ္ဦးက ဒုတိယ သမၼတ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ NLD မွာ လ်ာထားဘုိ႕ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း ရွိပုံမရေသးပါဘူး၊ စစ္တပ္က စိတ္ေျပာင္းျပီး ေရြးေကာက္ပဲြ အျပီး နဲ႕ ေဖေဖၚ၀ါရီ အၾကားမွာ ဖဲြ႕စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရး သေဘာတူ လုိက္ေလ်ာခဲ့မႈ မရွိလုိ႕ကေတာ့ NLD အေနနဲ႕ ပါတီ ကုိယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူ တဦးကုိ ေထာက္ခံရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

စစ္တပ္ နဲ႕ ၎တုိ႕တည္ေထာင္ထားတဲ့ ပါတီဟာ ယခုအခ်ိန္အထိ မည္မွ်ပင္ ၾသဇာလႊမ္းမုိးထားသည္ ဆုိျငားလည္း ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ လက္တဆုပ္စာ သာ ရွိသည့္ အဆင္သုိ႕ ေလ်ာက်ႏူိင္သည့္ အေနအထား ႏွင့္ လူထုက လုိလား ႏွစ္ျမဳိ႕မႈ မရွိသည့္ အခ်က္ကုိ ထပ္မံရင္ဆုိင္ရဘြယ္ရွိေနျပန္ပါတယ္။ ႏူိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ ဥပေဒမဲ့ ၀င္ေရာက္၍ ဗီတုိအာဏာျဖင့္ ပယ္ခ်ခဲ့သည္ အျဖစ္က ေလာေလာဆယ္တြင္ လူထု၏ ျငဳိ ညင္မႈကုိ ရရွိေနပါတယ္။ လူနည္းစု တုိင္းရင္းသားမ်ား အလုိရွိေနတဲ့ ဖက္ဒရယ္မူ နဲ႔ ႏူိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာဘုိ႕လုိတဲ့အခ်က္ကုိ ဆန္႕က်င္ေနတာကလည္း အဆုိပါ တုိင္းရင္းသား ပါတီမ်ားရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကုိလည္း ဆုံးရႈံးေနျပန္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ဟာ ဒီမုိကေရစီ အသုိက္အ၀န္းထဲကုိ ၀င္ေရာက္လာျပီဆုိျပီး အလ်င္အျမန္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကတဲ့ ျပည္ပႏူိင္ငံမ်ားအေနနဲ႕လည္း စိတ္ပ်က္လာေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဟီလာရီ ကလင္တန္ နဲ႕ အေမရိကန္အစုိးရက သူတုိ႕ေၾကာင့္ ဒီလုိ ျဖစ္လာခဲ့ရတာပါဆုိျပီး ၾကြားလုံးထုတ္ကာ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ေလ်ာ့ခ်ေပးခဲ့သူမ်ား ျဖစ္တာေၾကာင့္ ပုိျပီး အခံရခက္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျပည္တြင္းက အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီမ်ားဟု ကုိယ့္ဘာသာ ကင္ပြန္းတပ္လာၾကတဲ့ သံဃာအခ်ဳိ႕ရဲ႕ ဘာသာျခားမ်ား မုန္းတီးေရး လႈံ႕ေဆာ္လာခဲ့မႈမ်ားကုိ လုိက္ေလ်ာ့တဲ့ အေနနဲ႕ လႊတ္ေတာ္မွာ အင္မတန္ အရုပ္ဆုိး အက်ည္းတန္တဲ့ ဥပေဒမ်ားကုိ ျပဌာန္းေပးခဲ့ရတာလည္း ႏူိင္ငံတကာ အလယ္မွာ သိကၡာထပ္က်ခဲ့ရပါတယ္။

အခု ေရြးေကာက္ပဲြဟာ စစ္သားေဟာင္းမ်ား လႊမ္းမုိးျပီး သူတုိ႕အက်ဳိးစီးပြားကုိ ကာကြယ္မယ့္ အစုိးရမ်ဳိးသာ ေပၚထြန္းလာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ထင္သလုိ ျဖစ္မလာပဲ အလြန္အကၽြံ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္လာေနတဲ့ လူထုၾကီးနဲ႕ ရင္ဆုိင္ရဘြယ္ ရွိေနပါတယ္။ သုိ႕ေသာ္ အရင္ကလုိ ႏူိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ ႏွိပ္စက္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခဲ့တဲ့ အရင္ စစ္အစုိးရ လက္ထက္ထက္ အနည္းငယ္ အသက္ရႈေခ်ာင္လာေစမယ့္ အစုိးရမ်ဳိး ေပၚထြန္းလာဘုိ႕ဆုိတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္က ရွိေနပါေသးတယ္။

ရည္ညြန္း။ ၊ The Economist July 18th 2015

HSW

Credited to BrainWave ဉာဏ္လႈိင္း